در لغت نامه ی دهخدا در مدخل طالع به این معانی برمیخوریم: صعود کننده. طلوع کننده.
طالع بینی آگاهی از چگونگی قرار گرفتن ستارگان آسمانی در موقع تولد فرد است.
بر اساس طالع بینی ها، هر فرد هنگام تولد، بر اساس ماه تولد و برجی که در آن به دنیا می آید؛ از گردش ستاره ها و انرژی موجود در کیهان، تاثیر می پذیرد و این اثر پذیری در طول زندگی همراه اوست.
در طالع بینی اثر مجاورت و قرار گرفتن منظومه شمسی، به خصوص خورشید و ماه و سیارات در جوار این مجموعه ها در زمان تولد، بسیار مهم تلقی می شود.
قدرت طالع بینی و اعتقاد به نحس و سعد بودن بعضی از روزهای خاص در ادبیات ما هم ریشه دوانده است. در اشعار و نوشته های بسیاری از شاعران و نویسندگان به طالع اشاره شده است.
حتی ایرانیان باستان، سعد و نحس بودن را به پرندگان نیز نسبت داده اند چنانچه هما را که پرنده ای افسانه ای در باور عامیانه است؛ پرنده ی خوشبختی می نامند و جغد را که همشه در خرابه ها نوحه سرایی می کند؛ شوم و نحس میدانند.
حتی در باور عامه ی مردم سیاره های زهره و مشتری طالع سعد دارند و بهرام و کیوان دارای طالع نحس هستند.
قلم بخت من شکسته سر است / موی در سر به طالع هنر است (خاقانی)
فلک در طالعم شیری نموده ست / ولیکن شیر پشمینم چه سود است ؟ (نظامی)
طالع جوزا که کمر بسته بود / از ورم رگ زدنت رسته بود (نظامی)
نماند جاودان طالع به یک خوی / نباشد آب دایم در یک جوی (نظامی)
در طالع من نیست که نزدیک تو باشم / می گویمت از دور دعا گر برسانند (سعدی)
ردپای طالع بینی را باید در بین اقوام باستانی جستجو کرد؛ چرا که اقوام و ملل مختلف از دیرباز تا کنون در بسیاری از مسائل زندگی خویش به فال و طالع بینی پناه برده اند.
در دورانی که علم هنوز پاسخ روشنی برای مجهولات بشر نیافته بود؛ انسان ها برای رفع عطش دانستن و ارضای حس کنجکاوی دست به دامن خرافه و خرافه پرستی می شدند.
توسل به طالع بینی نخستین بار با دقت در حرکت ستاره ها و تاثیر آن ها بر نحس و سعد بودن طالع انسان ها خودش را نشان داد.
منجمان قدیمی اعتقاد داشتن هر انسانی دارای روزهای سعد ونحس است و برای انجام امور مهم باید به آن ها توجه شود. شاید دلیل اینکه در دربار اغلب پادشاهان قدیم، منجمان جایگاه ویژه ای داشتند، توجه به همین نیاز بود.
منجمان با بررسی های خاص خود تاریخ سعد آغاز جنگ ها، تولد نوزادان، ازدواج و دیگر امور را به پادشاهان متذکر میشدند و این یقین به حدی بود که اگر زمانی فردی بر خلاف طالع پیش بینی شده عمل میکرد و نتیجه ی خوبی از این کار عایدش نمی شد آن را به زیر پا گذاشتن طالع بینی ربط می دادند.
انسان ها در ذات خود دنبال ماجراجویی اند و برای پیش بینی آینده حریص هستند. این اطلاع از سرنوشت و تقدیر و طالع باعث شده است طالع بینی های چینی، هندی، یونانی در بین مردم جایگاه ویژه ای پیدا کنند.
بخشی از افراد صرفا از جنبه ی سرگرمی به قضیه نگاه میکنند و فال و طالع بینی برایشان جنبه ی فان دارد.
اینکه فردی با در دست داشتن اطلاعات اندکی از زندگی تو، بتواند حتی چند روز از آینده ی زندگی تو را پیش بینی کند، یا پا را فراتر گذاشته درباره ی آینده ی تو پس از ازدواج ایده پردازی کند در نوع خود مطلوب و شیرین است.
اما گروهی از افراد هستند که طالع بینی را قبول دارند اما خیلی از مسائل را بر اساس آن تجزیه و تحلیل نمیکنن.
در واقع این افراد درگیر عملی شدن یا نشدن این قبیل طالع بینی ها نیستند. شاید چند دقیقه ای به فکر فرو روند اما پس از گذشت مدتی کوتاه دلسرد شده و بی میل می گردند.
اما گروه سومی نیز در این میان وجود دارد که افراد این گروه عطش شنیدن هر نوع پیش گویی و پیش بینی آینده را دارند و به تلخی ها و شیرینی های هر پیشگویی واکنش نشان میدهد.
بی شک پایه ریزی زندگی و تصمیمات مهم بر اساس این طالع بینی ها سرنوشت خوشایندی برای فرد رقم نخواهد زد.
چون در این علم نیز به سان بقیه ی علوم، افراد سودجویی هستند که از این علاقه ی مردم سواستفاده میکنند و می توانند دردسر ساز شوند.
بسیاری از کتابهای طالع بینی اعتقاد دارند که افراد بر اساس ماه تولد خویش، دارای یک سری ویژگی و خصوصیت هستند و این ویژگی ها در تمام تولدین آن ماه ثابت است.
به طوری که میتوان طالع یک ازدواج را بر اساس ماه تولد دو طرف بررسی کرده و به نتیجه رسید که مثلا یک اردیبهشتی اگر با یک خردادی ازدواج کند، زندگی خوبی نخواهد داشت؛ ولی اگر با یک مردادی ازدواج کند، خوشبخت و سعادتمند خواهد شد!
یک سری ویژگی و خصوصیت می تواند به ماه تولد مربوط شود چون هیچ علمی تاثیر متافیزیک بر پدیده ها را رد نمیکند.
اما اینکه این خصوصیات آنچنان قوی باشند که حتی آینده ی ازدواج یک فرد را تحت الشعاع قرار دهند؛ واقعا با عقل سلیم قابل قبول نیست.
باید بپذیریم که بسیاری از کتابهای طالع بینی برای جذب مخاطب و بالاتر بردن فروش خود دست به تبلیغات گسترده می زنند و اغلب دارای پشتوانه ی علمی درستی نیستند..
در میان خیل طالع بینی ها و کتاب های مختلفی که در این حوزه نوشته شده اند؛ میتوان مواردی را پیدا کرد که با منطق انسان مطابق است. چرا که بسیاری از حکمای قدیم، منجمان و فیلسوفان از گذشته معتقد بودند که حرکت ستارگان در سرنوشت بشر موثر اند.
پس میتوان به ضرس قاطع اعلام کرد که تمامی مطالب طالع بینی دروغ و بی پایه و اساس نیست.
اما چیزی که مهم به نظر میرسد قدرت تفکیک سره از ناسره است.
نباید چشم بسته تمامی مطالب را باور کرد و در ادامه ی زندگی آنها را دخیل دانست.
حتی در مذهب ما هم وابستگی به طالع و فال و استخاره را تقبیح کرده اند و تاکید کرده اند که انسان مومن و کسی که ایمان راسخی به خداوند دارد در قید و بند طالع بینی و خرافه گرفتار نمی شود.
مثل معروفی هم وجود دارد که معمولا بزرگ تر ها به زبان می آورند به این مضمون که در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست هرگاه از علمای دینی درخواستی مبنی بر استخاره از قرآن خواسته شود، اگر مهمِ مورد نظر درباره ی درستی یا نادرستی شکل گیری یک ازدواج باشد؛ علمای ما حاضر به انجام استخاره نمی شوند.
چرا که برای ازدواج عقل سلیم و تحقیق کامل و جامع، ملاک درست تری است.
یکی از دانشجویان روانشناسی تحقیقی را در این خصوص انجام داده است که مرور دوباره ی آن به عنوان حسن ختام این یادداشت خالی از لطف نیست:
تحقیقات زیادی برای رد یا اثبات طالع بینی انجام شده و حاصل آن ها بر بی ارتباط بودن ادعاهای طالع بینی با سرنوشت افراد تاکید می کند .
آنچه علم امروز ثابت کرده است ارتباط میان فصل ها و بعضی خصوصیات در افراد است. مثلا کسانی که تابستان دنیا می آیند نسبت به زمستانی ها با احتمال بیشتری دمدمی مزاج هستند.
یا افرادی با رفتار های هیجان زده (که عمدتاً تمایل به بیش ازاندازه مثبت بودن دارند) به طور قابل توجهی در متولدین فصل های تابستان و بهار بیشتر یافت می شوند. پاییزی ها کمتر افسرده اند و زمستانی ها زودرنجی کمتری دارند.
اگر حتی تاثیر فصل تولد را بر فرد بپذیریم این مسلما نمی تواند به هیچ عنوان تأیید کننده انبوه صفات و خصوصیات محتومی باشد که طالع بین ها برای ما بر اساس ماه تولد ردیف می کنند!
در بهترین حالت اگر بپذیریم که ممکن است اجرام سماوی روی انسان ها اثر بگذارند، این را هم باید قبول کنیم که طالع فرد بخش کوچکی از زندگی او خواهد بود و عوامل مهمتری مانند ژنتیک و محیط وجود دارد و از آن مهمتر اراده انسان بر همه این ها برتری دارد و می تواند همه چیز را تغییر دهد.
یه زمانی دوره ی نوجوانی ما دهه شصتی ها این قبیل مسائل خیلی باب شده بود. انواع کتاب های طالع بینی دست به دست بین بچه های دبیرستان میچرخید و کلی همه رو سرگرم میکرد. ولی رفته رفته انگار قضیه برامون جدی تر شد. از حالت سرگرمی به یه دغدغه تبدیل شد. من چه ماهی ام تو چه ماهی هستی نه ما خصوصیات مون باهم فرق داره و … حتی خیلی ها خواستگارشون رو بابت همین اختلاف ماه تولدشون رد کردن!
ولی به نظرم عقل حکم میکنه در حد فان بهشون نگاه کنیم. مطلب تون جالب و متفاوت بود نسبتا