ازدواج دانشجویی، آسیب ها و تنگناها | آیا (ازدواج دانشجویی) صحیح است یاخیر؟

ازدواج دانشجویی، آسیب ها و تنگناها

ازدواج سنگ بنای خانواده است. نحوه ی پایه گذاری و تدابیر و اندیشه هایی که در امر ازدواج صورت می پذیرد در رشد و تعالی یا انحطاط و انحراف جامعه تاثیر بسزایی دارد.
همان طور که در مقاله ی پیشین در مبحث “ازدواج دانشجویی از منظر روانشناسی و از منظر عالمان دینی” ذکر شد، ازدواج دانشجویی در کنار محاسن بی شمار ، معایبی هم دارد.
مشکلات زیادی ازدواج دانشجویی را تهدید می کند که فرد را مجبور می کند که به آینده ی ازدواج دانشجویی مبهم نگاه کند. در کنار ایده پردازی ها و خلق موقعیت های درست و عقلانی، در کنار مثبت اندیشی هایی که اغلب جوانان در شروع سال های جوانی دارند، باید اذعان کرد که تنگناهایی وجود دارد که در بسیاری از جهات ازدواج دانشجویی را تهدید می کنند.
تنگناها، مشکلاتی هستند که حل و فصل درست آن ها نیاز به تحمل و صبوری دارد. ازدواج دانشجویی ضمن همه ی تنگناهای احتمالی، بازدارنده ی آسیب های بزرگی نیز هست. در نگاه نخست درک این تنگناها می تواند برای بررسی و ارائه ی راهکار موثر باشد.

مرحله ی شک در تصمیم گیری برای ازدواج

به طور طبیعی انسان هایی که دارای سلامت جسمی و روحی هستند، در یک مرحله از زندگی میل و نیاز به ازدواج را حس می کنند. این احساس نیاز اغلب با شک و تردید همراه است. شک در این نکته که راه درست و مسیر درست برای ادامه ی زندگی چیست؟  تجرد و تاهل هر کدام مزایای خاص خود را دارند. انتخاب یکی به منزله ی محروم شدن از مزایای دیگری است.
در دوران تجرد فرد فرصت رشد فردی بیشتری دارد، برای تصمیم گیری ها آزادی عمل بیشتری دارد، درگیری چندانی با مسائل اقتصادی ندارد، فرصت گشت و گذار، مسافرت و آشنا شدن با افراد متفاوت برای او بیشتر فراهم است. اما در کنار این مزایا فرد مجرد احساس تنهایی بیشتری می کند. درگیر ناکامی های جنسی خود است. سبک زندگی اش از نظر اجتماعی و عرف و جامعه مناسب نیست و در اجتماع کمتر پذیرفته می شود.

در این بین ازدواج و تاهل آغاز مسولیت های اجتماعی است. مشکلات اقتصادی، درگیری های روحی، تنش های روانی و آسیب های رابطه بیشتر فرد را تهدید می کند. در کنار این ها فرد آرامش روانی بیشتری دارد. از نظر جنسی تامین می شود. همواره در پناه مهر و محبت و حمایت همسرش قرار دارد در اجتماع وجهه ی مقبول تری می یابد. برای انتخاب مناسب تر هر کس باید به موقعیت فردی و اجتماعی خود نگاه کند.

مرحله ی شک در انتخاب

گاهی فرد دانشجو به درگیری های فردی و روحی مرحله ی قبلی فائق آمده و آماده ی ازدواج است. اما انتخاب گزینه ی مناسب دشواری های خاص خود را دارد. فرصت دادن به خود و تامل روی گزینه های برجسته، بهترین راه برای رسیدن به جمع بندی نهایی است. کمال گرایی، علاقه ی افراطی و بدون دلیل به یک نفر، انتخاب همسر از جانب خانواده، پیشنهاد دوستی یا ازدواج از جانب فردی بر خلاف میل باطی فرد، از جمله تنگناهای این مرحله از ازدواج دانشجویی به شمار می آید.

مرحله ی شک در بیان انتخاب

زمانی که فرد دانشجو گزینه ی مورد نظر را انتخاب کرده است، گاهی پیش می آید که توانایی بیان مکنونات قلبی اش را ندارد. یا تردید در بیان انتخاب خود دارد.
در این بین فرد باید ابتدا با خجالت و کمرویی اش مبارزه کند. قوانین حاکم بر خانواده را شناخته و تا حد امکان بر طبق آن عمل کند. کمال گرایی و وسواس را کنار گذاشته و درگیر ظواهر و مادیات نشود.

مرحله ی شک در آداب و اصول مربوط به عقد و عروسی

درگیر شدن در اصول و چارچوب های از پیش تعیین شده، گاهی آنقدر حاد و جدی می شود که باعث می گردد که فرد قید ازدواج را بزند. بسیاری از رسم و رسوم ها در چارچوب یک رابطه ی سالم و اصولی در بین زوجین و خانواده حل می شود.

بهداشت روانی در بین دانشجویان متاهل و مجرد

پس از گذر از این مراحل، بحث مهمی که پیش روی ماست، مسئله ی ازدواج و تاثیر آن در سلامت جسم و روان است. مبحث مهمی که محققان بی شماری تا کنون در تحقیقات خود به آن پرداخته اند. در بسیاری از این تحقیقات، جمعی از دانشجویان متاهل و مجرد دانشگاه های سراسر کشور، مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفته اند. نتیجه ی پیش رو، حاصل تمام این تحقیقات می باشد.

ازدواج موضوعی است که از نظر تاثیرگذاری در سلامت روان، بی نهایت اهمیت دارد. جامعه ی دانشجویان به دلیل موقعیت اجتماعی خاص و تنش هایی که دارند بیشتر در معرض بیماری های روانی قرار می گیرند. تنش هایی در خصوص انتخاب رشته ، محل تحصیل، اضطراب های درسی، کشمکش های عاطفی و در نهایت استرس های ناشی از ازدواج.

بررسی های متعدد حاکی از این است که دانشجویان متاهل کمتر دچار آسیب های روانی می گردند. دلایل این امر به احساس رضایت درونی، حس مسولیت پذیری، احساس امنیت روانی، تامین عاطفی، ارضای جنسی و…. برمی گردد. ترس از تعهد و مسولیت و در نهایت ترس از ازدواج، نشانه ی یک اختلال روانی در شخصیت هر فرد است که باید ریشه یابی و درمان شود.

بر اساس یافته های جدید علم روانشناسی، به نظر می رسد ترویج ازدواج دانشجویی و تاکید بر ازدواج آسان می تواند زمینه را برای کنترل بیماری های روانی اعم از افسردگی، پرخاش گری، وسواس، ترس های مرضی و…. فراهم کند. چرا که در هر صورت فقدان روابط صمیمانه و محبت آمیز میتواند افراد را مستعد بیماری کند.  نبود چنین روابطی به احتمال بیشتری سلامت روانی و بدنی فرد را به مخاطره می اندازد.

ازدواج دانشجویی باعث برآورده شدن نیازهای گروهی از جوانان می شود و به ایجاد سلامت روانی فرد و جامعه کمک می کند.

آمادگی روانی دانشجویان در ارتباط با همسر آینده

بسیاری از انسان ها در مورد روابط انسانی خود با همسر، از آگاهی متوسطی برخوردارند. بسیاری از دختران و پسران در جامعه، تا قبل از سنین جوانی، از هم دور نگه داشته می شوند و تا سال ها تصورات اشتباهی از جنس مقابل در ذهن شان شکل می گیرد. در سایه ی این ذهنیت های غلط، نگرش های دخترها و پسرها به مقوله ی مهم ازدواج دچار نقص های عدیده ای می گردد.
عدم آگاهی از نحوه ی ارتباط و توقعات نادرست در مورد همسر آینده، گاه باعث می شود که ازدواج ها به شکست منجر شود و نتیجه ی آن آمار بالای طلاق، در تمام جوامع بشری از جمله ایران است.
باورهای نادرست، آفت زندگی زناشویی رضایت مندانه است. برای زدودن ذهنیت های غلط و اصلاح دیدگاه ها نیاز به آموزش و تجربه داریم.

باید به جوانان به ویژه دانشجویان آموزش داد که همسر خوب و شایسته، لزوما نباید در تمام ویژگی های مد نظر ما درجه ی یک باشد. یک همسر خوب نمی تواند هم زمان عاشق پیشه، دارای شغل خوب، دارای ظاهری موجه، دارای خانواده ای معقول، شخصیتی برجسته، مهربان، با ایمان، مشاور و محرم اسرار و…. باشد.
انسان ها باید نگاه عاقلانه تر و منطقی تری به ازدواج داشته باشد و در ازدواج، رویاهای خود را دنبال نکنند.

موانع و مشکلات ازدواج از منظر دانشجویان

بی شک هیچ نهاد یا ارگانی، منکر وجود مشکلات سر راه جوانان به ویژه قشر دانشجو نیست. واقعیت این است که در دنیای امروز بین بلوغ جنسی و اقتصادی فاصله افتاده است. این امر موجب ترس جوانان از ازدواج شده و آن را چون هیولایی در نظرشان مجسم نموده و باعث شده است که آنها از این امر خودداری کرده یا آن را به تاخیر بیندازند.
مهمترین عامل ناتوانی جوانان در مسائل اقتصادیِ ازدواج، عواملی نظیر شیربها، مهریه، جهیزیه، جشن و مراسم های پر هزینه، تامین مسکن، تامین امکانات و وسایل اولیه ی زندگی، تامین مخارج خانواده و …… می باشد.

علاوه بر مشکلات اقتصادی برخی ازدواج را مانع رشد و ترقی و ادامه ی تحصیل قلمداد می کنند. در حالی که بررسی ها نشان میدهد، ازدواج نه تنها مانع ادامه ی تحصیل نیست؛ بلکه به عنوان یک سکوی پرش و پله ی ترقی نیز در این خصوص عمل می کند.

همچنین در تحقیقات انجام شده، عنوان شده است که دانشجویان مجرد، بیشتر از دانشجویان متاهل نگران مشکلات اقتصادی بعد از ازدواج هستند. پس اگر دانشجویان مجرد از نظر اقتصادی توسط نهادهای ذی صلاح حمایت شوند؛ می توان به افزایش آمار ازدواج های دانشجویی امیدوار بود.

*ازدواج عنوان گوناگونی دارد. ازدواج های موفق و ناموفق و میزان آزمون و خطایی که در هر یک از این نوع ازدواج ها می تواند رخ بنمایاند در ادامه ی بحث مورد سنجش قرار گرفته است.

ازدواج های صرفا هیجانی- عاطفی

همان طور که در بادی امر به نظر می رسد، این نوع ازدواج ها تحت تاثیر انگیزه های فیزیولوژیکی و شیفتگی افراطی رخ می دهد. ازدواج هایی اساطیری که باعث می شود فرد در حین ارتباط های تلفنی، اینترنتی به طرف مقابل دل ببند و در نتیجه از دیدن نقاط ضعف اش چشم پوشی کند. ندیدن یا توجیه کردن نقاط ضعف فرد مقابل، یکی از مشکلات این نوع ازدواج ها به شمار می رود.

ازدواج های صرفا عقلانی- منطقی

در چنین ازدواج هایی ما با یک معامله بیشتر رو به رو هستیم؛ تا یک پیوند عاطفی و روحی که بین دو انسان شکل می گیرد. مصالح فرد و خانواده و موقعیت اجتماعی، موقعیت مالی و ویژگی هایی از این دست بیشتر مد نظر طرفین قرر دارد.

ازدواج های اجباری و ناخواسته

ازدواج های سنتی و به اصرار خانواده ها یا بزرگتر های فامیل در این گروه جای میگیرند. نتیجه ی چنین پیوندهایی بی میلی شدید یکی یا هر دوی طرفین به برقراری رابطه است. چنین رابطه ای منجر به یاس و دل سردی خواهد شد.

ازدواج های عقلانی-عاطفی

ازدواج هایی که عاطفه و مهر و محبت دو طرفه در آن موج می زند و عقل و منطق فرد هم مهر تاییدی بر آن میزند، می تواند تضمین کننده ی یک شروع موفق و یک زندگی ایده آل باشد.

جمع بندی:

برای آغاز یک حرکت علمی با هدف ازدواج مطلوب و زندگی سالم، شناخت دقیق راهکارها، چالش ها، آسیب ها ضرورت دارد. ازدواج دانشجویی می تواند بستر مناسبی برای گسترش آمار ازدواج به شمار بیاید؛ به شرطی که بستر های لازم فراهم شده و آموزش های لازم صورت پذیرد. اگر حمایت های عاطفی، اقتصادی از دانشجویان واجد شرایط ازدواج به عمل بیاید؛ در سال های آتی می توانیم به افزایش آماز ازدواج های موفق دانشجویی امیدوار باشیم. چرا که چنین ازدواجی نه تنها تبلیغ مناسبی برای ترویج فرهنگ حسنه ی ازدواج آسان است، بلکه ترویج گسترش ازدواج و جلوگیری از روابط ناسالم در میان قشر تحصیل کرده ی کشور نیز به حساب می آید.